Een goed pensioen is geen utopie (2)
17 april 2015In het artikel van 3 april beschreven we hoe jonge mensen waaronder ZZPxe2x80x99ers met een gering bedrag per maand een behoorlijk aanvullend pensioen kunnen opbouwen. Tot onze verbazing kregen we nogal wat paniekerige reacties. Draghi en Yellen zouden een vuil spel spelen ten koste van de gewone burger, de modellen van het CBS zouden niet in deze tijd passen, en de beurs zou een zwaar gemanipuleerd piramidespel zijn waar je ver weg van moet blijven. Een aangenamer leven met rekensommetjes! Wij...
In het artikel van 3 april beschreven we hoe jonge mensen waaronder ZZPxe2x80x99ers met een gering bedrag per maand een behoorlijk aanvullend pensioen kunnen opbouwen. Tot onze verbazing kregen we nogal wat paniekerige reacties. Draghi en Yellen zouden een vuil spel spelen ten koste van de gewone burger, de modellen van het CBS zouden niet in deze tijd passen, en de beurs zou een zwaar gemanipuleerd piramidespel zijn waar je ver weg van moet blijven. Een aangenamer leven met rekensommetjes! Wij begrijpen de angst die er blijkbaar leeft, maar willen erop wijzen dat eenvoudige rekensommetjes het leven niet alleen aangenamer maken maar ook kunnen zorgen voor een stuk rust. In onderstaande tabel wordt ervan uitgegaan dat iemand op zijn 25 begint met elke maand €150,- (€1800,- per jaar) apart te leggen. Naast elkaar in de kolommen wordt aangegeven hoe de jaarlijkse bedragen van €1800,- groeien bij een veronderstelde spaarrente van 3% en een verondersteld beleggingsresultaat van 9%. Om rekening te houden met inflatie wordt er ook vanuit gegaan dat de jaarlijkse inleg met 3% toeneemt. Dus in jaar 2 moet er €1854,- ( € 1800,-*1.03) worden ingelegd en zo verder. Foto: Invest4You Als je dus consequent €1.800,- per jaar spaart tegen een rente van 3% dan heb je op je 65 een bedrag bijeen gespaard van €234.867,-. Om die €234.867,- vergelijkbaar te maken met nu, moet je dit bedrag terugrekenen met de veronderstelde inflatie van 3%, en kom je uit op €72.000,- ( =contante waarde). Met sparen heb je minder risico! Dat klopt zeker op de korte termijn. De tabel hierboven laat zien dat je met beleggen op je 65 een vermogen van €869.754,- hebt opgebouwd, met een waarde nu van €266.629,-. Dit echter wel op voorwaarde dat de beurs dan niet toevallig in elkaar stort. Ben je net 5 jaar bezig met beleggen dan ben je bij een crash snel slechter uit dan met sparen, maar na 40 jaar ben je nog steeds beter uit met beleggen als de beurs niet meer dan €266.629,- minus €72.000,-=€194.629,- ofwel 73% onderuit gaat. Tijdelijk verlies is part of the deal Als je problemen hebt met tijdelijk vermogensverlies, dan beleg je beter niet. Permanent vermogensverlies is te voorkomen door te beleggen in meer dan gemiddeld winstgevende en conservatief gefinancierde ondernemingen en dit op voorwaarde dat je niet te veel betaalt. Voorbeelden van ondernemingen die meer dan gemiddeld winstgevend waren gedurende de laatste 15 jaar zijn Acomo met een Rentabiliteit op het Eigen Vermogen van 22,49%, ASML met 17,93%, Unilever met 17,25%, Beter Bed met 14,66% en Sligro met 14,32%. Op basis van de prognoses van de winst per aandeel berekenen wij een REV voor 2015 en 2016 voor Acomo van 22,97% en 22,38%, voor ASML van 20,87% en 21,84%, voor Unilever van 18,24% en 18,15% voor Beter Bed van 17,50% en 19,60% en voor Sligro van 13,56% en 13,47%. Research Abonnees van de site www.vanslingerlandt.com (jaarabonnement €195,-) krijgen van een aan de site verbonden onafhankelijk panel een email. En wel zodra een aandeel dat aan bepaalde selectiecriteria voldoet, koopwaardig wordt. Hetzelfde geldt zodra een eerder geselecteerd aandeel niet meer voldoet. Op de interactieve site kunnen beleggers net als het panel eigen waardeberekeningen maken. Vervolgens beslissen zij zelf hoe zij hun portefeuille inrichten. Koop- en verkoopopdrachten geven zij zonder tussenkomst van ons door aan hun eigen bank. Jaarlijks maken wij ter vergelijking onze portefeuille bekend. De Nederlandse Buffetteer Hendrik Oude Nijhuis maakt deel uit van ons panel. Om u meer vertrouwd te maken met onze beleggingsfilosofie raden wij u aan de door hem geschreven bestseller ‘Leer beleggen als Warren Buffett’ te lezen. Dit boek is evenals de audioboekeditie hiervan, gratis beschikbaar gesteld. Een vuistregel naarmate je ouder wordt In hun boek “Beleggen is niet eng” geven Manno van den Berg en Peter Siks een eenvoudige vuistregel hoe je belegt naarmate je ouder wordt. Beleg voor 75 procent in aandelen en 25 procent in obligaties als je 25 bent en bouw daarna het belang in aandelen af ten gunste van obligaties. Met 65 jaar ben je op die manier voor 65 procent belegd in obligaties en 35 procent in aandelen. Syb van Slingerlandt is directeur bij Invest4You NV. Eerder was hij als partner van EY veelvuldig betrokken bij de waardering van ondernemingen in Nederland, België en Verenigde Staten. Vanaf 1986 onderhoudt hij een database waarbij waarderingsgrondslagen van ondernemingen zodanig zijn aangepast dat ondernemingen kunnen worden geselecteerd waar het vermogen van de aandeelhouder het best rendeert. Hij kan op elk willekeurig moment posities hebben in de in deze analyse genoemde financiële markten en/of instrumenten. Kijk voor nadere gegevens van de in dit artikel genoemde onderneming op www.vanslingerlandt.com. De informatie in deze analyse is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
PostNL slachtoffer van accountants
6 maart 2015Accountants rapporteren voor PostNL een negatief eigen vermogen en daar houden beleggers niet van. Dit is echter puur te wijten aan waarderingsverschillen bij de pensioenen en het belang in TNT Express. De kasstroom wordt niet geraakt en daarom is een correctie op zijn plaats. Dan blijkt het postbedrijf een aantrekkelijke belegging te zijn. Volgens de jaarverslagen beliep het eigen vermogen eind 2014 €597mln. negatief en eind 2013 €679mln. negatief. Kasstroom is echter kasstroom en d...
Accountants rapporteren voor PostNL een negatief eigen vermogen en daar houden beleggers niet van. Dit is echter puur te wijten aan waarderingsverschillen bij de pensioenen en het belang in TNT Express. De kasstroom wordt niet geraakt en daarom is een correctie op zijn plaats. Dan blijkt het postbedrijf een aantrekkelijke belegging te zijn. Volgens de jaarverslagen beliep het eigen vermogen eind 2014 €597mln. negatief en eind 2013 €679mln. negatief. Kasstroom is echter kasstroom en daar kan niets tussen zitten. Dat is ook terug te vinden in de kasstroomoverzichten. In de jaarrekening 2013 wordt het eigen vermogen en het resultaat van de jaarrekening 2012 aangepast, maar de mutatie in de liquide middelen met -€278mln. blijft in de aangepaste jaarrekening -€278mln. Een stukje geschiedenis In 2011 werd TNT gesplitst in PostNL en TNT Express. PostNL hield een belang van 19,9% in TNT Express. Op basis van een koers van €9,77 was dit belang toen €1.583mln. waard. Door de afsplitsing van het 80,1% belang in TNT Express nam het eigen vermogen van PostNL, het voormalige TNT, af met €3.796mln. De Stichting Pensioenfonds PostNL publiceerde in 2011 een dekkingsgraad van 99,8% terwijl de verplichte minimum dekking 104,1% moest bedragen. Daarnaast komen accountants met een nieuwe waarderingsgrondslag voor pensioenen. In de jaarrekening 2013 wordt het eigen vermogen eind 2012 daarom met €1.370mln. verlaagd naar -€301mln. Deze mutatie gaat echter niet gepaard met een kasstroom en deze €1.370mln. blijft gewoon geïnvesteerd in de business. Ook het belang in het beursgenoteerde TNT Express is onderhevig aan waarderingsverschillen (die niet gepaard gaan met een kasstroom) die accountants bij/afboeken afhankelijk van de beurskoers. De business van PostNL De postmarkt in Nederland krimpt. PostNL probeert haar marktaandeel te beschermen, waarbij voortdurende kostenreductie moet opwegen tegen de krimp van de markt. Doel is maximalisatie van de kasstroom. In het pakkettenbedrijf worden B2C en B2B diensten steeds verder ontwikkeld, met een focus op winstgevend groei. Doel bij “International” is een beter alternatief voor post- en pakketlevering in bepaalde landen en tussen die landen. Ook hier ligt de focus op winstgevende groei. Aanpassing Om tot een waardering van een onderneming te komen moeten mutaties in het vermogen en resultaat die niet gepaard gaan met een kasstroom aangepast worden. Dat is wat wij als accountants leerden en toepasten bij het analyseren van jaarrekeningen bij aandelenwaarderingen. Op basis van deze “genormaliseerde jaarrekeningen” en consensusprognoses van de winst per aandeel komen wij tot een waardering van het aandeel PostNL van €6,61. Bij een koers €4,- is PostNL daarmee ruim ondergewaardeerd. Van belang is ook dat op basis van consensusprognoses van de winst per aandeel sprake is van een onderneming die meer dan gemiddeld winstgevend is met een berekende toekomstige rentabiliteit op het eigen vermogen rond 13%. Ondernemingen die meer dan gemiddeld winstgevend zijn komen in aanmerking als langetermijnbelegging, omdat de waarde van die ondernemingen alleen maar toeneemt. PostNL wil in de toekomst 75% van het onderliggende jaarlijkse kasstroominkomen als dividend uitkeren. Gezien de mogelijkheid van een keuzedividend hebben wij gerekend met een toekomstig payoutpercentage van 50%. Conclusie Gezien de afsplitsing in 2011 hebben we geen lange reeks van historische cijfers van PostNL en wordt een inschatting van toekomstige resultaten moeilijker. Op basis van de consensusprognoses van de winsten per aandeel is PostNL een waardecreërende ondergewaardeerde onderneming, geschikt als lange termijn belegging. Syb van Slingerlandt is directeur bij Invest4You NV. Eerder was hij als partner van Ernst & Young veelvuldig betrokken bij de waardering van ondernemingen in Nederland, België en Verenigde Staten. Vanaf 1986 onderhoudt hij een database waarbij waarderingsgrondslagen van ondernemingen zodanig zijn aangepast dat ondernemingen kunnen worden geselecteerd waar het vermogen van de aandeelhouder het best rendeert. Hij kan op elk willekeurig moment posities hebben in de in deze analyse genoemde financiële markten en/of instrumenten. Kijk voor nadere gegevens van de in dit artikel genoemde onderneming op www.vanslingerlandt.com. De informatie in deze analyse is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Unilever versus Nestlé
27 februari 2015Een goede vriend van mij die ook in Zwitserland woont, belegt al jaren in Nestlxc3xa9. En volgens hem leverde hem dat meer op dan een belegging in Unilever. Wij hebben dit onderzocht en vooral bekeken welk voedingsbedrijf nu de voorkeur verdient. Laten we eerst eens naar de cijfers kijken. Foto: Invest4You Samenv...
Een goede vriend van mij die ook in Zwitserland woont, belegt al jaren in Nestlxc3xa9. En volgens hem leverde hem dat meer op dan een belegging in Unilever. Wij hebben dit onderzocht en vooral bekeken welk voedingsbedrijf nu de voorkeur verdient. Laten we eerst eens naar de cijfers kijken. Foto: Invest4You Samenvatting: Nestlé heeft inderdaad een beter beleggingsresultaat in de periode 2003-2013, Unilever had een hoger dividendrendement, Unilever had een hogere winstgevendheid maar keerde meer winst uit, per saldo resulterend in een lagere autonome groei, De hogere winstgevendheid van Unilever vertaalde zich in een hogere beurs/boekwaarde, De huidige koers van Unilever komt redelijk overeen met de waarde, Nestlé is overgewaardeerd, De overwaardering van Nestlé verklaart deels het betere beleggingsresultaat van 12,47%. De vlucht de laatste jaren in de Zwitserse frank zou te maken hebben met de overwaardering en het lagere dividendrendement. Winstgevendheid In de periode 2003-2013 (we hebben de jaarrekeningen 2014 nog niet) verdiende Unilever op iedere ingehouden euro/frank winst gemiddeld 17,98% per jaar tegenover 13,65% voor Nestlé. Unilever was in die periode dus duidelijk winstgevender. De prognoses van de winst per aandeel voor de komende jaren vertalen zich in een winstgevendheid voor Unilever van 18,0% en voor Nestlé van 11,3%. NB wij meten de winstgevendheid door bedrijfsresultaten te relateren aan het bedrag aan ingebracht aandelenkapitaal plus ingehouden winsten. Dat is het bedrag dat we aan het management toevertrouwen, en dat zij rendabel voor de aandeelhouder moeten investeren. Uitgekeerd dividend en groei door winstinhouding In dezelfde 10 jaar keerde Unilever 56% van de winst uit en Nestlé 37%. Voor Unilever betekent dit dat 44% van de winst door winstinhouding gemiddeld 17,98% opleverde en bij Nestlé dat 63% van de winst gemiddeld 13,65% opleverde. De groei door winstinhouding is bij Unilever met 7,87%, lager dan de 8,56% van Nestlé. Op basis van consensus prognoses van de winst per aandeel is de winstgevend voor de komende jaren bij Unilever 18% en bij Nestlé 11,3%. Bij gelijkblijvende dividendpayout betekent dit een autonome groei voor Unilever van 7,92% en voor Nestlé van 7,12%. Gezien de politiek van Nestlé om een jaarlijks toenemend dividend uit te keren zal de autonome groei meer afnemen. Beurs/boekwaarde Iedere euro ingehouden winst had in de periode 2003-2013 bij Unilever een gemiddelde beurswaarde van €2,85 en bij Nestlé van sfrs 2,29. Dat de beurswaarde van Unilever hoger ligt is logisch. Bij Unilever leverde iedere ingehouden euro winst gemiddeld 17,98% op tegenover 13,65% voor iedere ingehouden Zwitserse frank bij Nestlé. Ook hier geldt dat de boekwaarde voor ons gelijk is aan het bedrag aan aandelenkapitaal+ingehouden winsten. Beleggingsresultaat en dividendrendement In de periode 2003-2013 werd een gemiddeld beleggingsresultaat ( koerswinst+dividend) behaald van 12,47% per jaar door Nestlé en 9,53% door Unilever. De overwaardering van Nestlé verklaart deels het betere beleggingsresultaat. Nestlé rapporteert in Zwitserse franken en Unilever in euro’s. In 2003 was de gemiddelde euro/sfrs koers €0,66, in 2013 €0,83 en nu €0,93. De vlucht de laatste jaren in de Zwitserse frank zou van invloed zijn op de overwaardering van Nestlé. Het dividendrendement Unilever bedroeg 3,86% tegenover 3,12% voor Nestlé. Wat is Unilever waard en wat Nestlé? Wat er in de toekomst wordt verdiend door een onderneming is bepalend voor de waarde van een onderneming. In de praktijk wordt gerekend met een periode van meer dan gemiddelde winstgevendheid van 10 jaar. Na 10 jaar zouden meer dan gemiddelde winsten ophouden te bestaan omdat concurrentie aangetrokken zou worden en een onderneming minder kostenbewust zou worden. Rekening houden met een periode van meer dan gemiddeld winstgevendheid van 10 jaar is op basis van ons rekenmodel Unilever €37,- waard wat redelijk overeenkomt met een huidige koers van €38,-. Nestlé heeft op dit moment een koers van sfrs 73,- bij een waarde van sfrs 60,-. Uitgaande van een periode van meer dan gemiddelde winstgevendheid van 20 jaar is Unilever € 51,- waard en Nestlé sfrs 74,-. Conclusie: Unilever voegt meer waarde toe en is redelijk geprijsd, Nestlé creëert minder waarde en is overgewaardeerd. Syb van Slingerlandt is directeur bij Invest4You NV. Eerder was hij als partner van Ernst & Young veelvuldig betrokken bij de waardering van ondernemingen in Nederland, België en Verenigde Staten. Vanaf 1986 onderhoudt hij een database waarbij waarderingsgrondslagen van ondernemingen zodanig zijn aangepast dat ondernemingen kunnen worden geselecteerd waar het vermogen van de aandeelhouder het best rendeert. Hij kan op elk willekeurig moment posities hebben in de in deze analyse genoemde financiële markten en/of instrumenten. Kijk voor nadere gegevens van de in dit artikel genoemde onderneming op www.vanslingerlandt.com. De informatie in deze analyse is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
De Telegraaf gok, ASML aan de prijs!
13 februari 2015Met koersbewegingen kan je goed geld verdienen (maar ook verliezen). In 2008 kon je TMG kopen voor xe2x82xac8,86 en in 2009 verkopen voor xe2x82xac 14,80, en in 2012 was TMG te koop voor xe2x82xac6,60 en in 2013 kon je verkopen voor xe2x82xac15,10. Bij ASML zie je op jaarbasis ook dit soort grote koersverschillen. Een belangrijk onderscheid tussen een onderneming als TMG en ASML is dat de chipmachinefabrikant eind 2005 €13,81 noteerde en eind 2014 €89,50. Dit in tegenstelling tot de...
Met koersbewegingen kan je goed geld verdienen (maar ook verliezen). In 2008 kon je TMG kopen voor xe2x82xac8,86 en in 2009 verkopen voor xe2x82xac 14,80, en in 2012 was TMG te koop voor xe2x82xac6,60 en in 2013 kon je verkopen voor xe2x82xac15,10. Bij ASML zie je op jaarbasis ook dit soort grote koersverschillen. Een belangrijk onderscheid tussen een onderneming als TMG en ASML is dat de chipmachinefabrikant eind 2005 €13,81 noteerde en eind 2014 €89,50. Dit in tegenstelling tot de moedermaatschappij van De Telegraaf, dat eind 2014 met €6,09 een stuk lager noteerde dan de €18,25 eind 2005. Foto: Syb van Slingerlandt Management bepalend voor waarde Hoe het management van een onderneming omgaat met de middelen die aandeelhouders toevertrouwen is bepalend voor de waarde van een onderneming. Dat geldt ook voor TMG en ASML. Jaarlijks wordt tijdens de algemene vergadering van aandeelhouders vastgesteld hoeveel van de winst wordt uitgekeerd. En veel belangrijker, welk deel in de onderneming achterblijft. Samen met het aandelenkapitaal zijn ingehouden winsten de middelen die je als aandeelhouder toevertrouwt aan het management. In de periode 2004-2013 ( we hebben de jaarrekeningen 2014 nog niet) werd door het management van ASML op de winsten die aandeelhouders in de onderneming achterlieten gemiddeld 22,1% per jaar verdiend. Bij TMG was dit 3,2%. Winstinhouding Kijk naar de toename van de kapitaalbasis van de onderneming. Het eigen vermogen van een winstgevende onderneming neemt naast emissies voor een belangrijk deel toe door winstinhouding. En als het vermogen toeneemt bij gelijkblijvende winstgevendheid, neemt de waarde van de onderneming en daarmee van de belegging ook toe. Foto: Syb van Slingerlandt Toekomstige winsten bepalend Wij beleggen alleen in ondernemingen die in het verleden hebben laten zien meer dan gemiddeld winstgevend te zijn en waarvan we dat in de toekomst ook mogen verwachten. Bij ASML zien we een mooie maar niet consistente lange termijn winstgevendheid in het verleden. In 2001, 2002, 2003 en 2009 waren de bedrijfsresultaten negatief. Bij TMG zagen we negatieve bedrijfsresultaten in 2006 en 2008. De consensusprognoses van de winst per aandeel voor 2015 en 2016 laten zich vertalen in een winstgevendheid voor ASML van 20%, resp. 21%. Voor TMG is dit 5,2% en 7,3%. Geld lenen kost geld (de één euro regel) Als je geld leent tegen 4% en je verdient daarmee minder dan 4%, dan heb je een probleem. Voor conservatief gefinancierde ondernemingen geldt een vergoeding van 9% om aandeelhouders te compenseren voor rente en het extra risico dat zij lopen door te beleggen in aandelen. Bij 9% heeft iedere ingehouden euro winst een (beurs)waarde van één euro. ASML verdient ruimschoots meer dan 9%. Op basis van de consensusprognoses voor TMG is dat voor 2015 en 2016 niet het geval. Met een koers van €90,- is iedere euro ingehouden euro winst bij ASML € 4,70 waard. Bij een koers van €5,70 is dit bij TMG €0,71 ofwel een verlies per ingehouden euro winst van €0,29. Wat is ASML waard? Op onze site berekenen wij een waarde per aandeel van €100,- Wij hanteren bij het kopen van een aandeel een veiligheidsmarge van ruim 40%. Voor ASML betekent dit dat we bereid zijn een aandeel te kopen voor maximaal €58,50. Daarna houden we het aandeel in portefeuille zolang de meer dan gemiddelde winstgevendheid blijft. Wij verkopen wanneer de beurs bereid is meer voor ASML te betalen dan wat het waard is. Kwalificatie: ASML is een prachtig bedrijf geschikt als lange termijn belegging maar met inconsistente bedrijfsresultaten en behoorlijk aan de prijs. Wat is TMG waard? Het transformatieproces van TMG naar een sterke online organisatie gaat niet zonder slag of stoot. L.G. van Aken was tot 1 december 2001 ceo. In de periode 1991-2000 leverde iedere ingehouden euro winst gemiddeld 13,4% per jaar op. In 2001 komt F.Th.J Arp aan het roer. 2001 gaat de geschiedenis in als één van de meest bewogen jaren van TMG. € 28,9 mln. wordt afgeboekt aan reorganisatiekosten en €27,2 mln. aan goodwill. Per 1 januari 2005 wordt A.J. Swartjes ceo. Na jaren van besparingen en optimalisatie van bestaande activiteiten is in 2006 een flinke stap gezet richting vernieuwing en internationalisering van activiteiten. De Limburgse bedrijven worden verkocht en SkyRadio en Keesing Media Group worden gekocht. 2007 is het jaar waarin eerdere acquisities worden gestroomlijnd en geïntegreerd. Op de verkoop van het belang in SBS en Wegener wordt een resultaat behaald van €402mln. In 2008 bedragen de boekverliezen op ProSieben en Expomedia Group €324mln. en wordt € 52mln. aan reorganisatiekosten ten laste genomen. In 2009 is in het nettoresultaat een opwaardering begrepen van het belang in ProSieben en Media AG van €56mln. In 2010 ligt de focus op het structureel verlagen van de kosten. In het nettoresultaat zit een opwaardering ProSieben van € 37mln. Op 16 februari 2011 treedt H.M.P.van Campenhout aan als ceo. In de periode 2012-2016 moet TMG worden getransformeerd naar een leidend crossmediaal bedrijf door acceleratie en online groei. 2012 is een transitiejaar. In 2013 wordt ProSieben verkocht met een netto-opbrengst van € 390mln. C.J.J. van Stein is ceo a.i. en per 1 juli 2014 is G.J.E. van der Snoek de nieuwe ceo. Het is voor ons moeilijk met een dergelijk turbulent verleden tot een waardering van TMG te komen. TMG voldoet ook niet aan de meeste van onze selectiecriteria, en wordt met de voorlopig minder dan gemiddelde winstgevendheid alleen maar minder waard. Kwalificatie: Op basis van de consensusprognoses 2015 en 2016 is het aandeel voorlopig nog overgewaardeerd en niet geschikt als lange termijn belegging.